XX asr o‘zbek adabiyotida mumtoz she’riyat an’analari

DOI 10.52773/tsuull.gold.2020.2/TKMD6221

Abstract

Maqolada mumtoz she’riyat an’analarining yangi davr o‘zbek
adabiyotidagi taraqqiyoti haqida fikr yuritilgan. Unda 1920 – 1990-yillar
davomida sho‘ro adabiyoti bilan yonma-yon sharq mumtoz adabiyoti
an’analari izchil davom ettirilgani yangi materiallar asosida ko‘rsatib
berilgan. XX asr Samarqand adabiy harakati namoyandalari orasida
o‘zbek mumtoz adabiyotidagi devon tartib berish, zullisonaynlik, xattotlik,
diniy-falsafiy mazmundagi qasida-yu madhiyalar yaratish, tarjimachilik,
hikoyatnavislik singari an’analarni munosib davom ettirgan ijodkorlar
bo‘lganligi o‘sha ijodkorlar asarlarining qo‘lyozma manbalari tahlili asosida
yoritilgan.
Bu davr ijodkorlari asarlari matnshunoslik va manbashunoslik
nuqtayi nazaridan tekshirilib, mazmuniga ko‘ra adabiy manbalar –
devonlar, lirik she’rlar majmuasi, musavvadalar (Ibn Davlat, Vadud
Mahmud, Murodiy, Ahlam, Jome’), tarixnavislikka oid manbalar (Ahlam,
“Turkmanqishloq tarixi”), ilmiy manbalarga (Vadud Mahmudning forstojik adabiyotining ulug‘ shoirlari hayoti va faoliyatiga bag‘ishlangan
ilmiy tadqiqotlari) ko‘rinishida mavjudligi, janriga ko‘ra xat-yozishmalar,
hujjatlar va arxiv fondlari (Vadud Mahmud, Jome’, Ahlam) bo‘linishi
aniqlangan.
Maqolada Samarqand mintaqasida yashab, ijod etgan mualliflar
va ularning shaxsiy arxivlaridagi ma’lumotlar birinchi marta ilmiy
jamoatchilikka ma’lum qilinadi.